De ontwikkeling van het hart van baby’s
Die veelbetekenende dreun van het hart van een baby in wording is een van de meest opwindende geluiden die ouders kunnen horen tijdens de zwangerschap. Hier vindt je alles wat je moet weten over hoe jouw baby dit essentiële systeem laat groeien.
En hoewel het waarschijnlijk van controle tot controle hetzelfde zal klinken, gebeuren er elke week grote veranderingen in het hart en de bloedsomloop van jouw baby tijdens de zwangerschap.
Wanneer het hart van jouw baby zich begint te ontwikkelen
Hoewel die geruststellende hartslag na 4 weken zwangerschap nog niet is aangekomen, heeft zich een duidelijk bloedvat gevormd in jouw embryo, dat zich snel zal ontwikkelen tot het hart en de bloedsomloop van jouw baby.
In de vroege stadia lijkt het hart op een buis die draait en zich splitst en uiteindelijk het hart en de kleppen vormt (die openen en sluiten om bloed van het hart naar het lichaam af te geven). In feite begint de hartbuis tegen week 5 spontaan te kloppen, hoewel je het niet kunt horen. Tijdens die eerste paar weken beginnen zich ook precursorbloedvaten te vormen in het embryo.
Als je de hartslag van je baby voor het eerst hoort
Na zes weken heeft het hart van je baby – nu 110 keer per minuut kloppend – vier holle kamers, elk met een ingang en een uitgang om bloed in en uit elke kamer te laten stromen. In slechts twee weken zal dat aantal stijgen tot 150-170 slagen per minuut. Dat is ongeveer twee keer zo snel als die van jou.
Met al deze groei kun je de hartslag van je baby waarschijnlijk voor het eerst horen rond week 9 of week 10 van de zwangerschap, hoewel dit een beetje kan variëren. Het zal tegen die tijd ongeveer 170 slagen per minuut zijn, een snelheid die vanaf nu afneemt. Jouw verloskundige zal een draagbaar echoapparaat op jouw buik plaatsen om het geluid te versterken.
Hoor je het nog niet? Maak je geen zorgen. Het betekent waarschijnlijk alleen dat je verlegen vent of meid zich in de hoek van je baarmoeder verstopt of met zijn of haar rug naar buiten gericht, waardoor het moeilijk wordt om de hartslag te vinden. Bij jouw volgende afspraak zal jouw verloskundige controleren of alles in orde is, en de kans is groot dat je dan de hartslag van jouw baby kunt horen.
Echografie en aangeboren hartafwijkingen
Ergens tussen 6 weken en 9 weken zwangerschap zal jouw verloskundige in het eerste trimester een echo uitvoeren. Het zal niet alleen jouw zwangerschap en geschatte bevaldatum bevestigen (samen met het aantal baby’s dat je draagt), maar ook controleren of het hart klopt.
Tijdens jouw tweede trimester echo, of 20 weken echo, zal jouw verloskundige de structuur van het hart van de baby controleren en of eventuele problemen (bekend als aangeboren hartafwijkingen) kunnen worden opgespoord.
Hoewel er geen geneesmiddel is dat een hartafwijking in de baarmoeder kan genezen, en sommige afwijkingen pas na de geboorte kunnen worden opgespoord, helpt een diagnose tijdens de zwangerschap zorgverleners om te beslissen waar jij kan bevallen (meestal in een groot medisch centrum, waar hartzorg direct na de geboorte beschikbaar is).
Soms moet het probleem direct na de geboorte worden behandeld met een operatie, terwijl andere defecten mogelijk op oudere leeftijd moeten worden verholpen of met medicijnen moeten worden behandeld. Als jouw verloskundige een foetaal hartritmeprobleem opmerkt, kan zij medicijnen voorschrijven om de kans te verkleinen dat jouw baby te vroeg wordt geboren.
Het goede nieuws is dat de meeste aangeboren hartafwijkingen kunnen worden gerepareerd en behandeld als ze vroegtijdig worden ontdekt en snel worden behandeld. Kinderen met een aangeboren hartaandoening moeten tijdens hun kindertijd en hun volwassen leven regelmatig een cardioloog bezoeken.
Wanneer hoor je de hartslag van je baby met een stethoscoop?
Opwindende ontwikkelingen in de bloedsomloop gaan door na 12 weken, wanneer het beenmerg van de baby druk bezig is met het produceren van bloedcellen. Tegen 17 weken beginnen de foetale hersenen de hartslag te reguleren ter voorbereiding op het ondersteunen van de baby in de buitenwereld. (Tot nu toe klopte het hart spontaan.)
Over drie weken, rond week 20, kun je de hartslag van je baby horen met een stethoscoop.
Als jouw arts beter moet luisteren en kijken, kan hij of zij je aanraden om een foetaal echocardiogram te krijgen, een speciale echografie die het hart van de foetus evalueert, tussen 18 en 24 weken. (Als je een familiegeschiedenis van aangeboren hartafwijkingen hebt, of als je persoonlijk diabetes, fenylketonurie of auto-immuunziekte hebt, moet je ervoor zorgen dat je er een krijgt.)
Inmiddels klopt het hart van de baby met ongeveer 140 slagen per minuut. Tegen het einde van week 25 vormen zich capillairen (de kleinste bloedvaten) die zich met bloed vullen. Haarvaten verplaatsen zuurstofrijk bloed via de slagaders van het hart naar weefsels door het hele lichaam van de baby en voeren vervolgens zuurstofarm bloed terug naar de longen – waardoor deze piepkleine bloedvaten een centraal onderdeel van de bloedsomloop worden.
Baby’s hart bij de geboorte
De bloedsomloop van de baby zal langzaam en gestaag blijven groeien, zodat het na 40 weken klaar is voor zijn debuut buiten de baarmoeder.
Hoewel de bloedsomloop van de foetus zich tijdens de zwangerschap snel ontwikkelt, functioneert het in de baarmoeder eigenlijk heel anders dan wanneer de baby eenmaal is geboren.
Vóór de geboorte werken de longen van de baby nog niet, aangezien de baby niet in de baarmoeder ademt. Totdat jouw baby wordt geboren en de eerste onafhankelijke ademhalingen neemt, vertrouwt haar zich ontwikkelende bloedsomloop op de navelstreng voor een constante toevoer van zuurstof- en voedingsrijk bloed. Navelstrengslagaders en aders transporteren wat de baby nodig heeft van jou naar haar, en brengen vervolgens zuurstofvrij bloed en afvalproducten naar jou terug voor verwijdering.
Een paar andere verschillen: het hart van de foetus heeft drie shunts – of snelkoppelingen – die het bloed wegleiden van de longen (aangezien ze gewoon niet nodig zijn in de baarmoeder) en de lever.
Net als jou heeft jouw baby een longslagader (die bloed van het hart naar de longen brengt) en een aorta (die bloed van het hart naar het lichaam brengt). Deze zijn echter verbonden door een ander bloedvat (de ductus arteriosus), dat ook dient om bloed weg te leiden van de longen in de baarmoeder.
Ten slotte heeft jouw kleintje een opening voor alleen de baarmoeder tussen de bovenste kamers van het hart (een patent foramen ovale), die weer bloed wegvoert van de longen.
Zodra de baby is geboren, beginnen al deze foetale verschillen weg te gaan of volledig te verdwijnen. Wanneer de navelstreng wordt doorgesneden, nemen de longen van de baby lucht op, wordt het circulatiesysteem van de foetus uitgeschakeld en beginnen de shunts te sluiten. En alle systemen zijn geschikt voor baby’s.
Hoe je het hart van jouw baby gezond houdt
Er is veel aan het ontwikkelen en veranderen als je baby in de baarmoeder zit. Hoewel je bepaalde dingen niet in de hand hebt die de ontwikkeling van het hart van jouw baby kunnen beïnvloeden, zoals genetische afwijkingen, zijn er stappen die je kunt nemen om ervoor te zorgen dat het hart van jouw baby zo gezond mogelijk is:
- Het gebruik van foliumzuur voor en tijdens de zwangerschap lijkt aangeboren hartaandoeningen bij baby’s te helpen voorkomen.
- Als je een roker bent, stop dan zo snel mogelijk: onderzoekers schatten dat roken door de moeder tijdens het eerste trimester tot 2 procent van alle hartafwijkingen kan verklaren.
- Als je diabetes type 2 of zwangerschapsdiabetes heeft, moet je jouw bloedsuikerspiegel tijdens de zwangerschap onder controle houden, aangezien diabetes wordt geassocieerd met een verhoogd risico op hartafwijkingen.
- Gebruik geen Accutane (voor acne), dit kan ook hartafwijkingen van de foetus veroorzaken.
- Vermijd alcohol en recreatieve drugs.
Zelfs als je alle voorzorgsmaatregelen neemt en alles doet wat jouw verloskundige aanbeveelt, kan jouw baby nog steeds worden geboren met een aangeboren hartafwijking. Dit is niet jouw schuld. Er zijn veel factoren – de meeste waar je geen controle over hebt – die hartafwijkingen kunnen veroorzaken, en artsen beginnen net te ontdekken wat sommige ervan zijn.
Het goede nieuws is dat met vroege detectie jouw baby de behandeling kan krijgen die ze nodig heeft om de kans te vergroten dat ze een lang, gezond leven zal leiden.
