Incontinentie tijdens en na de zwangerschap
Voor sommige is stress-urine-incontinentie bij zwangere vrouwen alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Nadat je een baby hebt gekregen, kun je niet hoesten, niezen of sporten zonder een beetje te plassen.
Stress-urine-incontinentie is het meest voorkomende type urine-incontinentie dat verband houdt met zwangerschap. Meer dan een derde van de zwangere vrouwen ervaart onvrijwillig urineverlies tijdens het tweede en derde trimester, en een derde lekt tijdens de eerste drie maanden na de bevalling.
Maar je hoeft niet te leven met urine-incontinentie. Er zijn stappen die je kunt nemen om lekkage voor, tijdens en na de zwangerschap te voorkomen en te verminderen. Interventies kunnen levensstijlwijzigingen omvatten en jouw bekkenbodemspieren versterken door middel van oefeningen.
Helaas doen niet alle verloskundigen dergelijke aanbevelingen. Of ze stellen misschien voor om bekkenbodemoefeningen uit te voeren, maar ze laten patiënten niet zien hoe ze ze correct moeten doen. Er gebeurt veel in het bekkengebied tijdens de zwangerschap, en veel vrouwen weten niet hoe ze hun bekkenbodemspieren moeten lokaliseren of aanspannen.
De eerste stap bij preventie is educatie.
Waarom treedt urine-incontinentie op bij zwangerschap?
Zwangerschap en bevalling kunnen op verschillende manieren incontinentie veroorzaken:
- Je groeiende baby neemt veel ruimte in beslag. Naarmate de baarmoeder uitzet, oefent het een verhoogde druk uit op de blaas, urinewegen en bekkenbodemspieren. Dit kan tot lekkage leiden.
- Veranderende progesteronspiegels tijdens de zwangerschap kunnen de bekkenbodem verzwakken. Verhogingen van dit hormoon maken jouw banden en gewrichten losser, zodat de buik kan uitzetten en je kunt bevallen. Maar het kan ook banden in het bekken losmaken die je helpen de urine vast te houden.
- Een bevalling, met name vaginale bevalling, kan de bekkenbodemspieren uitrekken en verzwakken. Dit kan leiden tot een verzakking van het bekkenorgaan, waarbij jouw blaas, baarmoeder of rectum in het vaginale kanaal hangt. Verzakking kan in verband worden gebracht met urine-incontinentie.
- Vaginale bevalling kan ook leiden tot bekkenbodemspier- en zenuwbeschadiging, wat kan leiden tot problemen met de controle over de blaas.
Als je tijdens de zwangerschap last heeft van urine-incontinentie, loop je een groter risico op een aanhoudend probleem na de geboorte. Vertel jouw verloskundige over symptomen van urine-incontinentie zodra je ze opmerkt tijdens de zwangerschap of bij jouw eerste postnatale bezoek.
Meer dan 80% van de postpartumvrouwen die incontinentie-symptomen ervaren tijdens de zwangerschap, kunnen stress-incontinentie blijven ervaren zonder behandeling.
Waar zijn de bekkenbodemspieren?
Als je op je rug ligt, stel je dan voor dat de bovenkant van de opening van je vagina 12 uur is en de onderkant van de opening 6 uur.
De bekkenbodemspieren zijn het gemakkelijkst te in te denken op de posities van 5 uur en 7 uur – ongeveer zelfs op het punt waar je benen je heupen raken en ongeveer 3 tot 4 centimeter boven de vaginale opening.
Dit zijn dezelfde spieren die je samentrekt als je de urinestroom halverwege probeert te stoppen of als je je vagina rond een tampon zou spannen. En dit zijn de spieren die je samentrekt om bekkenbodemspieroefeningen te doen.
De juiste bekkenbodemspieroefeningen
Alleen mondelinge of schriftelijke instructies helpen patiënten niet noodzakelijkerwijs te weten of ze bekkenbodemspieroefeningen goed doen.
We raden een aantal sessies van begeleide bekkenbodemspieroefeningen aan met een arts of fysiotherapeut.
In deze afspraken zal jouw zorgverlener beschrijven hoe je de bekkenbodemspieren kunt lokaliseren en inschakelen. De zorgverlener drukt zachtjes op de bekkenbodemspieren en vraagt je om de spieren samen te knijpen. De spieren worden geïdentificeerd zoals beschreven. Zorg ervoor dat je niet tegelijkertijd in jouw buik, benen of bilspieren knijpt, en houd jouw adem niet in.
Sommige patiënten hebben er baat bij om tijdens de oefening een spiegel tussen de benen te houden om de externe anatomie te visualiseren. Als het goed is gedaan, zou je het gebied tussen je vagina en anus naar je bovenlichaam moeten zien stijgen.
Regelmatig bekkenbodemspieroefeningen doen is de sleutel tot het versterken van de bekkenbodem. Het wordt aangeraden om 10 herhalingen te doen, waarbij ze elke aanspanning gedurende 5 tot 10 seconden, drie keer per dag, vasthouden.
Je kunt de oefeningen doen terwijl je ligt, zit of staat. En het wordt makkelijker als je de oefeningen onderdeel laat worden van een dagelijkse routine. Misschien doe je een set terwijl je in bed ligt direct nadat je wakker bent, een andere terwijl je luncht en nog een voor het slapengaan.
De meeste vrouwen zien minder frequent urineverlies binnen een paar weken of maanden nadat ze een trainingsroutine hebben en zich eraan houden.
Veranderingen in levensstijl om urine-incontinentie te verminderen
Naast bekkenbodemspieroefeningen zijn er een paar andere niet-invasieve methoden om het risico op urine-incontinentie te elimineren of te verminderen:
- Verlies gewicht. Overgewicht zet de blaas onder druk. Zelfs een gewichtsvermindering van 10% kan aanzienlijk helpen bij urine-incontinentie.
- Werk samen met jouw arts om jouw gewichtstoename tijdens de zwangerschap te beheersen, en na de geboorte van jouw kleintje, zal het terugkeren naar jouw gewicht van vóór de zwangerschap helpen om de druk op jouw blaas en bekkenbodem te verminderen.
- Stoppen met roken. Van roken is aangetoond dat het het risico op urine-incontinentie verhoogt, aangezien het leidt tot irritatie van de blaas en chronisch hoesten.
- Veranderingen in het voedingspatroon aanbrengen. Sommige voedingsmiddelen en dranken kunnen incontinentie verergeren. Deze omvatten cafeïne, alcohol en pittig en zuur voedsel. Dit is vooral belangrijk als je vaak moet plassen en dringend moet plassen en als je moeite hebt om naar het toilet te gaan als je eenmaal de neiging hebt om te plassen. Constipatie kan de symptomen van urineverlies verergeren.
- Ontlasting in het rectum kan druk uitoefenen op de blaas, urinewegen en bekkenbodem, dus neem veel vezelrijk voedsel en vloeistoffen op in jouw dagelijkse voeding.
Andere behandelingen voor urine-incontinentie
Jouw arts kan alternatieve behandelingsopties aanbevelen, zoals:
- Elektrische stimulatie: deze therapie kan helpen bij het revalideren van zwakke bekkenbodemspieren en kan worden gedaan in combinatie met bekkenbodemspieroefeningen.
- Medicijnen: Bepaalde medicijnen kunnen worden gebruikt om urgentie-urine-incontinentie te behandelen die niet reageert op een dieet en gedragsaanpassing, zoals getimed plassen om overvulling van de blaas te voorkomen. Urgente-urine-incontinentie gaat gepaard met een plotselinge, intense aandrang om te plassen, gevolgd door onvrijwillig urineverlies. Het wordt vaak geassocieerd met urinaire frequentie en urgentie. Medicijnen om Urgentie-urine-incontinentie te behandelen zorgen ervoor dat de blaas zich met meer urine vult voordat het lichaam een signaal krijgt dat je naar het toilet moet.
- Pessarium: dit is een plastic inzetstuk dat de vaginale wanden ondersteunt. Het kan thuis worden verwijderd, vervangen en schoongemaakt.
- Chirurgische procedures: Er zijn verschillende chirurgische procedures die kunnen worden uitgevoerd voor de behandeling van stress-urine-incontinentie die niet reageert op de conservatieve maatregelen die hierboven zijn beschreven. Een van de meest voorkomende en effectieve operaties is het plaatsen van een synthetische mesh-slinger tussen de vagina en het middelste gedeelte van de urinewegen. Dit ondersteunt de urinewegen als een hangmat en helpt het urineverlies onder controle te houden tijdens activiteiten zoals hoesten, niezen, lachen en sporten.
Als je tijdens of na de zwangerschap last heeft van urine-incontinentie, weet dan dat je niet de enige bent. Praat met jouw arts. Ze kunnen je helpen om weer te gaan sporten, lachen en niezen zonder dat je je zorgen hoeft te maken over onbedoeld urineverlies.